Dünya Kupası’yla gündemde olan Katar, sektörel iş ve yatırım fırsatları barındırıyor. Ülkenin son periyottaki turizm odaklı stratejiyle Türk yatırımcılarının rotasına girebileceği konuşuluyor.
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türkiye-Katar İş Kurulu Lideri Başar Arıoğlu, ekonomi dergisi Ekovitrin’in Kasım sayısına özel açıklamalarda bulundu. Katar’ın Türk yatırımcıların gözdesi haline geldiğini belirten Arıoğlu, “Katar’da Dünya Kupası’nın tamamlanmasının akabinde inşaat yatırımlarının sürat kazanması bekleniyor. Bu yeni yatırım periyodunda Türk müteahhitlere de daha çok vazife verilmesi iddia ediliyor” dedi.
Katar Özel Belgesinde ayrıyeten, Katar Ankara Büyükelçisi Pir Muhammed Bin Nasır Bin Jassim Al Sani, DEİK Türkiye-Katar İş Kurulu Lider Yardımcıları Ömer Seyfi Aktülün ve Hüseyin Bozdağ’ın açıklamaları yer alıyor.
Dergiye konuşan Başar Arıoğlu, “İki ülke ortasındaki ticari ilgileri incelediğimizde, Türkiye Katar ile olan ticaretinde 2015 yılından itibaren net ihracatçı pozisyonuna ulaştı. 2016 yılına kadar 750 milyon dolar düzeyinde olan dış ticaret hacmi 2017 yılı prestiji ile 1 milyar dolar düzeyine yükseldi. 2018 yılından sonra ise, Katar’a olan ihracatımız 1 milyar dolar düzeyinin üzerine çıkmasıyla dış ticaret hacmimiz 1,6 milyar dolar düzeylerini gördü. Covid-19 salgını ile birlikte ticaret hacmi 1,3 milyar dolara geriledi. Fakat Katar’a olan ihracatımız yeniden 1 milyar dolar üzerinde gerçekleşti ve tıpkı yılda ithalatımız ise 301 milyon dolar oldu. 2021 yılı prestiji ile güçlenen bağlar ticarete de yansımış ve ihracatımız 1,1 milyar dolar, ithalatımız ise 568 milyon dolar olarak gerçekleşti. Böylelikle 1,7 milyar dolar dış ticaret hacmi ile son vakitlerin en yüksek düzeyi yakaladı. 2022 yılının birinci 9 ayı bilgilerine bakıldığında ise, ihracatın 1,1 milyar dolar ve ithalatın ise 544 milyon dolar ile geçen yıl geneli düzeyini yakaladığı görülüyor” dedi.
İhracatta mobilya bölümü öne çıkıyor
Türkiye ve Katar ortasında ticarete mevzu olan kesimlere bakıldığında Katar’a olan ihracatta öncelikle mobilya bölümünün öne çıktığını vurgulayan Başar Arıoğlu, “Mobilya kesimi ülkeye olan ihracatın yüzde 11’ine yakınını oluşturuyor. 2021 datalarına nazaran 118 milyon dolar ihracat gerçekleşti. Mobilyayı, gemi, elektrikli aygıtlar ve makinalar takip ediyor ve bu bölümler de ihracatın sırasıyla yüzde 10, yüzde 9,5 ve yüzde 7’sini oluşturuyor. Yüzde 50’yi oluşturan kesimleri ise, mobilya, gemi, elektrikli aygıtlar, makinalar, plastikler ve demir-çelik eşyalar oluşturuyor. Katar’dan olan ithalatta ise, alüminyumdan eşya tek başına yüzde 58’e yakını oluşturuyor. Bu kesimi ise yüzde 18 ile plastikler, yüzde 10 ile demir ve çelik takip ediyor” diye konuştu.
Katar’a yatırımlar 2018’de arttı
Başar Arıoğlu, şöyle devam etti: “Katar’daki Türk yatırımları şu ana kadar üç kesimde ağırlaşmış durumda. Birincisi otel-restoran, ikincisi savunma sanayii, üçüncüsü ise sıhhat. Memleketler arası yatırım konumunda Türkiye’nin Katar’daki yatırımlarının 2014 yılına kadar sonlu ölçüde olduğunu söylemek mümkün. Lakin 2018 ile birlikte yatırımlarda bir artış kelam konusu. 2018 yılında 118 milyon dolar olarak gerçekleşen yatırımlar takip eden yıllarda misal düzeylerde gerçekleşmiş 2021 yılında ise 12 Türk yatırımı ile 205 milyon dolara yükseldi.”
“Katar, Türkiye için kıymetli bir yatırımcı”
Katar’ın Türkiye’deki yatırımlarının 1990’lı yıllara kadar dayandığı bilgisini veren Başar Arıoğlu, “Katar, Türkiye için değerli bir yatırımcı ve bugüne kadar bankacılıktan otomotive, inşaattan besin ve finansa kadar bir çok yatırımı bulunuyor. 2015 yılına kadar 1 milyar dolar altında seyreden yatırımlar 2016 yılında 4,9 milyar dolara yükseldi. 2018 yılında 6,2 milyar dolara yükselen yatırımlar, 2019 yılında yaklaşık 3,5 katına çıkarak 22 milyar dolara yükseldi ve Hollanda’dan sonra Türkiye’de en fazla yatırım yapan ikinci ülke oldu. Artış 2020 yılında da devam etti; lakin 2021 yılında 10,4 milyar dolara geriledi. Bu düşüşte sistemsel bir sorundan fazla mevcut yatırımların tamamlanması kelam konusu olabilir. Bu sene şimdi tam açıklanmamış olsa da Qatar Investment Authority (Katar Devleti Varlık Fonu) Avrasya Tünelinde yaklaşık yüzde 25 oranında dolaylı pay sahibi pozisyonuna gelerek, Türkiye’de altyapı bölümü için değerli bir yatırımı gerçekleştirmiş olacak” diye konuştu.
“Dünya Kupası’nın akabinde inşaat yatırımları hızlanacak”
Başar Arıoğlu, “Türkiye Müteahhitler Birliği’nin İnşaat Tahlili raporuna nazaran, 2020 yılında Türk müteahhitler tarafında Katar’da 566 milyon dolarlık iş üstlenildi ve Katar, en fazla iş üstlenilen 3. ülke oldu. 2021 yılında birinci 10 içerisinde yer almayan Katar’da 2022 yılının Ocak-Eylül devrinde 510 milyon dolarlık proje üstlenildi ve Katar, bu devirde en çok iş üstlenilen 6. ülke oldu. Katar’da Dünya Kupası’nın tamamlanmasının akabinde inşaat yatırımlarının sürat kazanması bekleniyor, bu yeni yatırım devrinde Türk müteahhitlere de daha çok misyon verilmesi varsayım ediliyor” açıklamasını yaptı.
“Türkiye ile bağlarımız kardeşlik temelleri üzerine inşa edildi”
Katar Ankara Büyükelçisi Pir Muhammed Bin Nasır Bin Jassim Al Sani, dergiye yaptığı açıklamada, “Türkiye ile Katar ortasındaki ikili bağlantıları karakterize eden en kıymetli ögenin sürdürülebilirlik olduğunu düşünüyorum, zira bu bağlar, bölgesel ve milletlerarası değişikliklerden yahut siyasi ve ekonomik olaylardan etkilenmedi, tersine gelişmeye ve ilerlemeye devam etti. Bölgesel ve uluslar ortası birçok olayda hem fikir olmanın yanı sıra, iki ülke ortasındaki bu ilgileri geliştiren bir öbür özellik de kardeşlik” dedi.